 |
| O X. Τρικούπης από το βήμα της Βουλής |
Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα η Ελλάδα κατέβαλλε προσπάθειες να γίνει ένα σύγχρονο αστικό κράτος όπως τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά. Κυρίως στις περιόδους, όπου τη διακυβέρνηση της χώρας είχε ο Χαρίλαος Τρικούπης, πραγματοποιήθηκαν πολλά και σημαντικά έργα, όπως η διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου, η αποξήρανση της λίμνης Κωπαΐδας και η κατασκευή οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου. Σημαντικό ρόλο στις οικονομικές εξελίξεις αυτής της περιόδου παίζουν Έλληνες επιχειρηματίες που ζουν στην Αίγυπτο, στην Κωνσταντινούπολη και στην Οδησσό, καθώς αγοράζουν γη, ιδρύουν τράπεζες και ασχολούνται με τη ναυτιλία.
Για να πραγματοποιηθούν όμως αυτά τα σημαντικά δημόσια έργα, το ελληνικό κράτος πήρε μεγάλα δάνεια. Παράλληλα , η άρνηση των ελληνικών κυβερνήσεων να φορολογήσουν το μεγάλο πλούτο είχε ως συνέπεια τα έξοδα του κράτους να είναι διαρκώς περισσότερα από ότι τα έσοδα. Με αυτό τον τρόπο, η Ελλάδα δεν μπορούσε να πληρώσει τα χρέη της.
 |
| Φωτογραφία από τις εργασίες διάνοιξης της διώρυγας της Κορίνθου |
Στα τέλη μάλιστα του 19ου αιώνα θα εκδηλωθεί μια παγκόσμια οικονομική κρίση, με αποτέλεσμα το εμπόριο να υποχωρήσει και οι εξαγωγές σταφίδας, που ήταν το κύριο προϊόν που παρήγαγε εκείνη την εποχή η Ελλάδα, να μειωθούν. Η δύσκολη αυτή οικονομική κατάσταση θα αναγκάσει τον Χαρίλαο Τρικούπη το 1893 να κηρύξει την πτώχευση του ελληνικού κράτους, δηλαδή την αδυναμία να πληρώσει η Ελλάδα τους δανειστές της.
Η οικονομική κρίση θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στον απλό λαό. Πολλοί άνθρωποι από την Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα, στην πλειονότητα τους αγρότες, υποχρεώθηκαν να γίνουν μετανάστες στις Η.Π.Α, προκειμένου να επιβιώσουν οικονομικά. Εκεί μαζί με εκατομμύρια άλλους μετανάστες από την Ευρώπη θα γίνουν εργάτες σε βιομηχανίες και ορυχεία. Θα αντιμετωπίσουν συχνά την εχθρότητα και το ρατσισμό των ντόπιων πληθυσμών και θα εργαστούν υπό πολύ δύσκολες συνθήκες.
Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα του τέλους του 19ου αιώνα θα συνδυαστεί με την πολεμική ήττα από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το 1897 θα ξεσπάσει ελληνοτουρκικός πόλεμος στον οποίο ο ελληνικός στρατός, με αρχιστράτηγο τον διάδοχο Κωνσταντίνο, ηττήθηκε. Μάλιστα, οι οθωμανικές δυνάμεις έφτασαν ως τη Λαμία και σταμάτησαν τις πολεμικές επιχειρήσεις, μόνο αφού ο σουλτάνος έλαβε διαβεβαίωση από τις Μεγάλες Δυνάμεις ότι η Ελλάδα θα πλήρωνε τεράστια πολεμική αποζημίωση.
 |
| Γελοιογραφία της εποχής που σατυρίζει τον Τρικούπη |
Ασκήσεις Κατανόησης
1. Ποια σημαντικά έργα έγινα στα τέλη του 19ου αιώνα;
2. Ποια οικονομικά προβλήματα αντιμετώπισε το ελληνικό κράτος στα τέλη του 19ου αιώνα;
3. Τι συνέπειες είχε ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897;
Ματιά στο παρελθόν
1. Εκτός από τα οικονομικά προβλήματα, το ελληνικό κράτος είχε να αντιμετωπίσει και το φαινόμενο της ληστείας. Συμμορίες ληστών, που ζούσαν συνήθως στην ύπαιθρο ανάμεσα σε νομάδες κτηνοτρόφους, δρούσαν ως τα προάστια της πρωτεύουσας ενώ δημιουργούσαν ταραχές και στα σύνορα της χώρας. Το 1870, μάλιστα, ληστές απήγαγαν και δολοφόνησαν Άγγλους περιηγητές στο χωριό Δήλεσι της Βοιωτίας, δυσφημίζοντας την Ελλάδα στο εξωτερικό.
 |
| Μεταλλωρύχοι στα τέλη του 19ου αιώνα |
2. Στο Λαύριο είχαμε την ίδρυση της πρώτης βαριάς βιομηχανίας στο νέο ελληνικό κράτος. Στην περιοχή αυτή συγκεντρώθηκε πληθυσμός απ' όλα τα μέρη του πρώτου ελληνικού κράτους για να δουλέψει στα μεταλλεία. Στα τέλη του 19ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα το 1896 θα πραγματοποιηθεί μια μεγάλη απεργία η οποία διήρκησε 18 μέρες με αιτήματα την αύξηση των μισθών , την ιατροφαρμακευτική περίθλαψη και τη στέγαση των εργατών που δούλευαν στα ορυχεία. Μετά την απεργία στη Σύρο το 1879, η απεργία στο Λαύριο ήταν μια από τις πιο σημαντικές στιγμές του νεαρού ακόμη ελληνικού εργατικού κινήματος.
Ιστορικό Εργαστήρι μέσα από πηγές.
